Ciekawostki – Jan Zamoyski
Legenda o pięknej Helenie
W czasach panowania Jana Zamoyskiego mieszkała w Zamościu sierota o imieniu Helena. Przyjaciel ordynata, rektor Akademii Zamojskiej, Bazyli Rudomicz opiekował się nią i wychowywał. Jej rodzinny dom napadli kozacy Chmielnickiego. Dom spalili, zabili ojca a mamę wywieźli w jasyr. Dziewczyna cudem ocalała. Rudomicz bardzo dobrze zajmował się nią, wiele czasu spędzała na haftowaniu np. szat liturgicznych czy obrusów na kościelne ołtarze. Po odpuszczeniu Szwedów Jan Zamoyski chciał zorganizować na zamku uroczystość dla ważnych mieszczan i zacnych osób, w tym rektora. Zaproszona została również Helenka, gdyż wpadła w oko Zamoyskiemu (a był on bardzo kochliwy). Poznał ją wcześniej, podczas wizyt składanych Rudomiczowi i zainteresował się jej talentem w haftowaniu. Zlecił wyszyć chorągiew z herbem rodziny Zamoyskich. Helena nie okazywała zainteresowania jego osobą, jednak Bazyli snuł plany ożenku ordynata z biedną sierotą. Dlatego wyprawił ją na ucztę. Gdy Jan ujrzał pannę zaprosił ją do stołu obok siebie. W tańcu zaproponował jej, żeby od jutra z nim zamieszkała, a obsypie ją złotem i klejnotami. Dziewczyna odpowiedziała, że na balu jest wiele panien ładniejszych od niej i bogatszych. Ordynat uznał, że jest ona zdobyczą tym cenniejszą, ponieważ potrafiła jemu odmówić. Wiele kobiet od razu przystało by na taką propozycję. Helena nie zgodziła się gdyż uznała, że byłoby to wzięcie jej w jasyr, tak jak jej matkę wzięli Tatarzy. Zamoyski poczuł się znieważony i chciał się poskarżyć Bazylemu. Dziewczyna wybiegła z Sali na wysoki taras i tam targana błędnymi myślami o przeszłości odebrała sobie życie skacząc. Następnego dnia znaleziono jej ciało. Odtąd po korytarzach pałacu błąka się jej duch. Jan Zamoyski od tej pory często spotykał ją w nocy w swej sypialni, przez co popadł w rozpustę i coraz częściej zaglądał do kieliszka.
Źródła: strona morando.pl (Tomasz Wątły)
Jan Zamoyski -ciekawostki o Zamościu
Pionowo
- Dwuzłotówki srebrne i sześciogroszówki miedziane to inaczej ……, charakterystyczne dla Zamościa.
- Tytuł obrazu Jana Matejki skrywany w 1939r pod posadzką w jednym z zamojskich kościołów ,przetrwał wywiezienie do Niemiec ‘’…. Pruski”
- Joanna ….- Nazwisko kobiety z Zamościa, która jako pierwsza w historii została oznaczona krzyżem Virtutti Militari
- Najstarsza w Polsce …… założona w 1616r. przez Szymona Piechowicza (kształconego w Padwie lekarza i farmaceutę), działa do dziś.
Poziomo
- Specjalnie wyhodowana rasa ….. powstała w wyniku krzyżówki gatunku irańskiego z lokalną odmianą, ceniona za wysokie i szybkie loty. Sprowadzona przez Jana Zamoyskiego.
- Tytuł największego na świecie obrazu powstałego w Zamościu w 1994r. przez 10 osobową rodzinę.
- Henryk ……..-nazwisko osoby, która wymyśliła legendę stołu szwedzkiego
- . ……-od 400 lat codziennie grany na trzy strony świata z wieży Zamoyskiego Ratusza
- od 250 lat czuwający nad miastem św. Michał ………-jego rzeźba z mieczem strzeże miasta na szczycie bramy szczebrzeskiej
Odpowiedzi
pionowo: 1.MONETY 2.HOŁD 3.ŻUBR 4. APTEKA
poziomo: 1. GOŁĄB 2. AMRITHA 3.SZKUTNIK 4. HEJNAŁ 5. ARCHANIOŁ
Źródła: strona internetowa o Zamościu polska.lovetotravel.pl
Opracowanie : Dominika Zięterska kl. 5a